ENESCU, G.: Piano Works (Complete) (Solaun) (3-CD Box Set) GP751X
LUTOSLAWSKI, W.: Piano Music (Complete) (Koukl, Rossetti) GP768

Pablo Casals noemde George Enescu (1881–1955) het “het grootste muzikaal fenomeen sinds Mozart”. In zijn box met Enescu’s solo pianomuziek, traceert Josu De Solaun o.a. composities uit zijn vroege jaren in Wenen en Parijs, waar Enescu Brahmsiaanse en Franse laatromantische invloeden, met name in de twee Impromptus, verwerkte tot de briljante, derde pianosonate. Giorgio Koukl en Virginia Rossetti namen op hun beurt de complete solo pianomuziek op van de Poolse componist Witold Lutosławski (1913–1994).

De eerste cd van de Enescu box opent met de contemplatieve “Tribute to Princess Maria Cantacucino” (foto) vol melancholie en populaire inspiratie, gevolgd door de zeven Pièces Impromptues, vol kleur, suggestief en innovatief. De cd eindigt met de Pianosonate nr.1 in fis, expressief en complex, vol subtiele ritmische als harmonische details. De tweede cd opent met de briljante pianosuite “Des Cloches Sonores’, (“From the sound bells”) op. 10, gevolgd door een Prelude en Fuga met duidelijke Bachiaanse inspiratie. Hoogtepunt is de derde Pianosonate, de perfecte balans tussen explosieve en uitbundige beweging en warme lyriek. Tot slot, het kort maar niet minder opmerkelijk stuk op de naam Fauré. Op de derde en laatste cd staan tien onbekende werken, alle gecomponeerd tijdens de jeugdperiode (1894–1900) van Enescu. Drie van deze stukken, “Scherzo”, “Ballade” en “Modérément”, werden nooit eerder opgenomen.

Als winnaar van de 13de “George Enescu Internationale Piano Wedstrijd” in Boekarest, werd de Spaanse pianist Josu de Solaun (°1981) uit Valencia, uitgenodigd om te spelen in gerenommeerde concertseries over de hele wereld. En dit nadat hij opmerkelijke concerten speelde in Boekarest (Roemeens Atheneum), Venetië (Teatro La Fenice), St Petersburg (Mariinsky Theater), Washington, DC (Kennedy Center), New York (Carnegie Hall, Metropolitan Opera), Princeton (Taplin Hall), Londen (Southbank Center), Parijs (Salle Cortot), Leipzig (Schumann Haus ), Taipei (Novel Hall), Mexico City (Sala Silvestre Revueltas), Praag (Nostitz Palace) en Rome (Academia de España).

Hij werd als de enige pianist uit Spanje die tot dan toe de Enescu en Iturbi wedstrijden en de European Union Piano Competition in Praag (2009) won, uitgenodigd voor een privéreceptie bij de koning en koningin van Spanje in het Koninklijk Paleis na het winnen van de felbegeerde prijs in Boekarest. Josu De Solaun is afgestudeerd aan de Manhattan School of Music waar hij les kreeg van Nina Svetlanova en Horacio Gutiérrez. Tot zijn 17de was zijn enige lerares de Mexicaanse pianiste Maria Teresa Naranjo Ochoa. De drie cd’s werden opgenomen in het Palau de la Musica in Valencia.

…Niet te missen!

Witold Lutosławski (foto’s) begon met pianoles in Warschau op zesjarige leeftijd. Na de Pools-Russische oorlog verliet het gezin Warschau om terug te keren naar het dorp Drozdowo (foto). Na enkele jaren de landgoederen gerund te hebben met maar beperkt succes, keerde zijn moeder terug naar Warschau. (Zijn vader was in 1918 geëxecuteerd). Moeder werkte als arts en vertaalde kinderboeken uit het Engels. In 1924 ging Lutosławski naar de middelbare school (Stefan Batory Gymnasium) terwijl hij pianoles volgde. Een uitvoering van Karol Szymanowski’s Derde symfonie raakte en beïnvloedde hem diep. In 1925 begon hij met vioolles in Warschau. In 1931 schreef hij zich in aan de Universiteit van Warschau om wiskunde te studeren, en in 1932 trad hij formeel toe tot de compositieklas van het Conservatorium.

Zijn enige compositieleraar was Witold Maliszewski, een beroemde Poolse componist die zelf leerling was geweest van Nikolai Rimsky-Korsakov. Lutosławski kreeg een sterke basis in muzikale structuren, met name in de bewegingen van de sonatevorm. In 1932 gaf hij de viool op, en in 1933 stopte hij met zijn wiskundestudies om zich volledig te concentreren op piano en compositie. Als student van de pianist en componist Jerzy Lefeld (1898–1980), behaalde hij in 1936 het diploma voor piano aan het conservatorium van Warschau en een jaar later behaalde hij zijn diploma voor compositie.

Tussen 1922 en 1929 componeerde de jonge Lutosławski’ met uitzondering van twee Vioolsonaten, uitsluitend pianomuziek. Lutosławski’s weinige overgebleven jeugdwerken waren doordrenkt met de elegantie van Ravel en de weelderige uitbundigheid van Szymanowski. Dit geld met name voor de vroege Pianosonate, hier opgenomen in de nieuwe en gecorrigeerde editie, op basis van het origineel handschrift uit de collectie van de Stichting Paul Sacher. Verdere premières zijn het weemoedig “A Kiss of Roxanne” en de twee, technisch complexe inventies. Met inbegrip van alle door volksmuziek getinte pedagogische miniaturen, werken voor piano vier handen en andere kleine stukken, is dit de meest uitgebreide uitgave van Lutosławski’s werken voor solo piano, ooit opgenomen. Buitengewoon!

Virginia Rossetti (°1988) begon haar pianostudies bij Massimiliano Ferrati (°1970) en ging daarna naar het ‘Antonio Buzzola’ Conservatorium in Adria, waar ze cum laude afstudeerde. In mei 2013 behaalde ze haar Master of Performing Arts aan de Hochschule fur Musik in Bazel en in 2014 aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel bij Aleksandar Madzar. Daarnaast volgde ze masterclasses bij Konstantin Bogino en Elisabeth Leonskaja, en aan de Sommerakademie Mozarteum in Salzburg, bij Sergio Perticaroli. Sinds 2011 is zij de pianiste van het Lunaire pianotrio.

Giorgio Koukl (°1953) is een Tsjechische pianist, klavecinist en componist uit Praag, bekend door zijn unieke uitvoeringen en opnamen van de pianomuziek, (solo en met orkest), van Bohuslav Martinů (Naxos). Hij studeerde aan de Conservatoria van Zürich en Milaan en volgde masterclasses bij Rudolf Firkušný en Carlo Vidusso (leraar van Maurizio Pollini).

Op hun Lutosławski’s cd staan de Pianosonate uit 1934, Bukoliki, 2 Etudes, 12 Melodie Ludowe (Folk Melodies), 2 Invention, Miniatura (originele versie voor piano 4 handig), “Trzy Utwory Dla Mlodiezy” (‘Three Pieces For The Young’), “Pocalunek Roksany” (“A Kiss of Roxanne”), “Zaslyszana melodyjka” (“An overheard tune”) voor piano vier handig en “Zimovy Walc” (“Winterwals”). Heel, heel bijzonder! © 2018 Stretto

In 2018, Grand Piano Records released the album Witold Lutosławski complete piano music, containing recordings of all Lutosławski’s compositions for piano and two pianos. The performers are Virginia Rossetti and the initiator of the publication, a Czech-Swiss pianist, harpsichordist and composer, Giorgio Koukl. The cd presents, among others the first recording of the previously unknown Invention for the piano, whose  manuscript was found among the scores and sketches of Lutosławski  in the Archive of the Paul Sacher Foundation in Basel. In terms of style, this undated piece differs significantly from the similar composition from 1968, created for Stefan Śledziński’s jubilee and present today in the pedagogical repertoire. It is a sophisticated study of atonal counterpoint, and despite its modest dimensions (about 1 ’) expands our knowledge about the composer’s work during the period of its intense changes (1957-1961), where it  probably belongs to. Apart from the magnificent rendering of the newly discovered Invention, the disc also includes a first world recording of the Lutosławski piano Sonata for the first time made following the manuscript, different in terms of many details from the commonly known version. © 2019 The Witold Lutoslawski Society Poland

Giorgio Koukl unites the meticulosity of a researcher and the prophetic fervor by his visionary and glowing interpretation (…) making this CD a reference well ahead of Ann Martin-Davis (ASV), Ewa Kupiec (Sony) and Vèronique Briel (Dux). © 2019 Classica

Most of the other works are small character pieces, many drawing on folk traditions, and not a few intended as teaching pieces. Koukl plays them well (he is joined by Virginia Rossetti for a few four-hand works). © 2019 American Record Guide Read complete review on American Record Guide

Giorgio Koukl is working his way through neglected piano composers and offers forthright and confident performances, not devoid of subtlety when called for.

…for those wanting as comprehensive a collection as we are likely to get, Koukl will prove very satisfactory. © 2018 MusicWeb International Read complete review

Giorgio Koukl treats everything with an intelligent and scholarly approach because he is not a pianist who simply plays what he is contracted to do but he is more often than not the impetus that seeks out composers and works he feels will find an interest with the listening public so never leaves you with the feeling that he just going through the motions rather that he has a genuine interest and desire to present the composer in the best possible light. © 2018 MusicWeb International Read complete review

The many miniatures are exquisite, including a quirky Bukoliki and two world premiere recordings; Virginia Rossetti joins Koukl’s collection now leads the field, ahead of Corinna Simon’s ‘complete’ disc. © 2018 International Piano

Giorgio Koukl, a pianist I admire nearly as much as the great Michael Korstick—both have fabulous articulation, a superb touch, and get to the emotional heart of the music they perform...

The two “Studies” for piano are absolutely remarkable pieces, and here Koukl plays with tremendous fire. An Overheard Tune, on the other hand, is a rather jolly piece, sounding very much like something Prokofiev might have written, and Miniature is a fascinating work which, like its predecessor, is written for piano four hands. In both of these, Koukl plays the second part to the young and evidently quite talented young pianist Virginia Rossetti, who matches Koukl phrase for phrase and accent for accent.

All in all, a very interesting album showing the wide range of Lutosławski in this, his small output of piano music. © 2018 The Art Music Lounge Read complete review

The complete piano music from Witold Lutosławski, much of it dating from his younger years when self-educated he was still under the influence of tonal music. There is Ravel and Debussy in the textures, and his greatest youthful love of the sounds coming from Szymanowski, all three composers having an influence in shaping the three-movement Sonata, a score completed when he was twenty-one and accounts for half of his total output for solo piano. It does not make technical demands on the soloist, but they have to be ever mindful of its stylistic parenthood. The central Adagio is a very fine piece of writing, but he could not find thematic music that lasts in the memory, and that is equally pertinent to the finale. I have headed up this review in English translations for easy recognition, and we move on a decade and more to the 1940’s and 50’s, and to twenty-eight vignettes many lasting just a few seconds and given a description or name that are often intended to amuse, such as the five Bucolics. The very brief Three Pieces for the Young are to please the ears of children with an energetic march to end. For adult pleasure the Winter Waltz is in the mode from the popular dances of the last century. Snippets described as twelve Folk Melodies; more substance in Two Etudes, and the disc is completed by An Overheard Melody and Miniature for four hands. We are once again indebted to the Czech-born pianist, Giorgio Koukl, who has already placed on disc so much previously unrecorded music, and here we are listening to many World Premiere Recordings. He is working once again in the outstanding Swiss recording venue in Lugano. © 2018 David’s Review Corner

Lutoslawski, c’est sur tout l’orchestre… qui en général intègre le piano, son instrument, qu’il étudia en même temps que la composition au Conservatoire de Varsovie. Pendant la guerre, c’était son gagne-pain : il en jouait en duo avec Panufnik. Mais le concerto, demandé très tôt par Witold Malcuzynski, puis par Krystian Zimerman, attendit 1988.

Le piano seul, de la sonate de 1934 à la brévissime Invention de 1968, page de pure circonstance comme la Mélodie de 1957, ne lui a pas inspiré de grandes oeuvres. Certes mineure dans sa production, certes trop monolithique, on ne négligera pas néanmoins la sonate en trois mouvements, symbole des ambitions d’un brillant élève du Conservatoire. Elle avoisine la demi-heure et témoigne déjà de ce souci conjoint de la forme et de la sonorité qui ne le quittera pas – l’Allegro initial rappelle Debussy, Ravel et le Szymanowski impressionniste, qu’on retrouve dans l’Andantino du finale, pourtant plus percutant en son début. Lutoslawski, lui, la rejetait et il fallut lui forcer la main pour qu’il consentît à la laisser donner par la Radio polonaise en 1976.

Du reste, on retiendra les deux Etudes de 1941, début d’un cycle jamais abouti, dont la première invite les ombres tutélaires de Chopin et de Debussy. Puis les oeuvres d’inspiration folklorique, Mélodies populaires de 1945 et Bucoliques de 1952 (séries de miniatures marquées par Bartok, autre modèle, et le Szymanowski « national » des Mazurkas). Elle ne manquent pas de saveur, par le rythme ou l’harmonie, mais pèsent peu à côté de la Symphonie no 1 de 1947, en attendant le Concerto pour orchestre de 1954, où le folklore est totalement transcendé.

De tout cela, Corinna Simon avait gravé une belle intégrale en 2013 (cf. no 672). Giorgio Koukl va plus loin aujourd’hui dans l’exhaustivité : il est retourné, pour la sonate, au manuscrit de la Fondation Sacher, d’où il a exhumé d’autres miniatures, comme Le Baiser de Roxane et la Valse d’hiver. Son jeu est plus anguleux, plus extraverti que celui de la pianiste allemande, plus monochrome aussi : cela peut donner une certaine verdeur aux pièces folkloriques, mais convient sans doute moins à la sonate, où elle se montrait plus coloriste et où il accuse certaines duretés. Virginia Rossetti le rejoint dans les rutilantes Variations sur un thème de Paganini de 1941, la seule oeuvre pour piano(s) de Lutoslawski régulièrement enregistrée. © 2019 Diapason

Giorgio Koukl und Virginia Rossetti erweisen sich als kenntnisreiche Solisten in ihren Interpretation des Klavierwerks von Witold Lutoslawski. © 2019 www.klassik.com

W roku 2018 wydawnictwo Grand Piano Records opublikowało płytę Witold Lutosławski. Complete Piano Music, zawierającą nagrania wszystkich kompozycji Lutosławskiego przeznaczonych na fortepian i dwa fortepiany. Wykonawcami są Virginia Rossetti oraz inicjator publikacji, czesko-szwajcarski pianista, klawesynista i kompozytor, Giorgio Koukl.

Płyta prezentuje m. in. pierwszą rejestrację nieznanej dotąd Inwencji na fortepian, której brulionowy rękopis odnaleziono wśród notatek i szkiców Lutosławskiego złożonych w Archiwum Fundacji Paula Sachera w Bazylei. Pod względem stylu ten niedatowany utwór znacznie różni się od jednoimiennej kompozycji z roku 1968, powstałej na jubileusz Stefana Śledzińskiego i obecnej dziś w repertuarze pedagogicznym. Stanowi wyrafinowane studium atonalnego kontrapunktu i mimo skromnych rozmiarów (około 1’) poszerza wiedzę o twórczości kompozytora w okresie jej intensywnych przemian (1957–1961), do którego prawdopodobnie należy.

Obok wykonania nowoodkrytej Inwencji na płycie znalazło się również m. in. nagranie Sonaty fortepianowej Lutosławskiego dokonane według rękopisu, odmiennego pod względem pewnych szczegółów od wersji znanej powszechnie. © 2019 The Witold Lutoslawski Society Poland

Na juventude, ao mesmo tempo que se formava compositor, o polonês Witold Lutoslawski (1913-94) estudou piano. E uma de suas primeiras obras marcantes, responsável por lançar seu nome, é justamente sua Sonata para o instrumento, de 1934. A obra pianísitica, no entanto, teria pouco espaço em sua trajetória, o que se torna ainda mais curioso quando ouvimos as peças que ele deixou para o instrumento, registradas aqui pelo pianista Giorgio Koukl, grande especialista na obra do compositor, no palco e como pesquisador. O disco começa com a Sonata, em uma nova edição preparada por Koukl a partir do manuscrito. Em seguida, há preciosidades, como Um beijo de Roxanne, inspirado na peça Cyrano de Bergerac; Dois estudos, já sob o impacto da Segunda Guerra Mundial; o ciclo de Melodias folclóricas e Bucólicas, ambas com a tradição polonesa como fonte; Uma melodia ouvida por acaso, inspirada na admiração dele pela música francesa (com a participação da pianista Virginia Rossetti); ou Invenção, miniatura de apenas um minuto escrita em 1968 e sua despedida da composição para piano. © 2019 Revista Concerto